Wyobraź sobie budynek, którego konstrukcja minimalizuje oddziaływanie na środowisko naturalne – energię pozyska również ze słońca, wodę z deszczu a ciepło z ziemi. Wyobraź sobie możliwość bieżącego monitorowania i zarządzania zastosowanymi w nim „inteligentnymi” systemami. Wyobraź sobie nowoczesne laboratoria badawcze, w których teoria przekuwać się będzie w praktykę. Wyobraź sobie teraz, że to wszystko jest możliwe w Polsce.
Od bieżącego roku akademickiego tysiące studentów Wydziału Inżynierii Środowiska, Geomatyki i Energetyki Politechniki Świętokrzyskiej uczą się w inteligentnym, energooszczędnym budynku „Energis”. Na powierzchni 4800 m² znalazły się tu 22 sale dydaktyczne (wykładowe, audytoryjne, ćwiczeniowo-projektowe, seminaryjne, pracownie komputerowe, sale laboratoryjne i sala prezentacyjna), cztery laboratoria oraz sala klubowa.
Kiedy 23 marca 2011 roku Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego uczestniczyła w uroczystości wkopania kamienia węgielnego pod budynek Energis, powiedziała że pozwoli on Politechnice Świętokrzyskiej symbolicznie przejść z XX w XXI wiek. Nawet jeśli wziąć pod uwagę, że wydarzenia tego typu rządzą się swoimi prawami i kurtuazyjne przemówienia pełne są zazwyczaj patosu, to trzeba przyznać, że pani minister trafnie opisała sytuację uczelni. Z zewnątrz budynek wygląda jak wiele innych, o które wzbogaciły się w ostatnich kilku latach polskie uczelnie. Nowoczesna architektura, która dobrze komponuje się z otoczeniem. Jedynie wprawne oko dostrzeże jednak elementy systemów, w jaki wyposażona jest przyszła siedziba Wydziału Inżynierii Środowiska.
W budynku zastosowano najnowocześniejsze technologie pozwalające oszczędzać energię, pozyskiwać i akumulować ciepło oraz monitorować i sterować systemami obsługującymi jego infrastrukturę. W inteligentnej instalacji znalazły się urządzenia wykorzystujące energię słoneczną (zarówno ogniwa fotowoltaiczne, jak i kolektory), energię zakumulowaną w powietrzu i gruncie (rekuperatory i pompy ciepła), co pozwoli na znaczną samowystarczalność energetyczną budynku, ograniczenie strat energetycznych oraz minimalizację emisji zanieczyszczeń. W jednym z pomieszczeń dydaktycznych możliwa będzie prezentacja efektów energooszczędnych oraz obserwacja działania zastosowanych w budynku rozwiązań. Wśród zakładanych efektów projektu przewidziano jednak nie tylko postawienie ekologicznego budynku, ale również uruchomienie trzech nowych kierunków na studiach I i II stopnia. Wartość inwestycji wyniosła ponad 31 milionów złotych (koszt budynku z wyposażeniem to ponad 35 mln zł), z czego ponad 26 milionów pochodziło z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, ponad 4,5 miliona przekazał budżet państwa.
Być eko i… uczyć eko
Wśród zarzutów podnoszonych pod adresem systemu szkolnictwa wyższego w Polsce, często pojawiają się te o oderwaniu teorii od praktyki, nieaktualnych programach nauczania, pracowniach wyposażonych w przestarzały sprzęt i naukowcach pracujących nad kompletnie nieprzydatnymi projektami. Zmiany na polskich uczelniach dokonują się powoli i rzadko są tak spektakularne, jak w Kielcach. Rozpoczynający naukę w tym roku studenci nie będą mogli zarzucić swoim wykładowcom, że są oderwani od praktyki, bowiem ci pokażą im tę praktykę podczas zajęć. Energis można potraktować jako wielką pomoc naukową, która wzbogaci dydaktykę. Zastosowany automatycznie sterowany system pozwala wykorzystać ciepłe powietrze, które opuszcza budynek do podgrzania go. Rekuperacja pozwala również dostarczać świeże powietrze i usunąć zanieczyszczenia w powietrzu krążącym po nim. Na dachu nie sposób nie zauważyć rzędów baterii słonecznych, ogniwa fotowoltaiczne pozwalają produkować energię elektryczną, kolektory podgrzewają wodę – niektóre z nich podążają za przemieszczającym się po niebie słońcem, zapewniający tym samym maksymalną efektywność. W podziemiach budynku zlokalizowano cztery pompy cieplne. Z głębokości ponad stu metrów pobierana jest woda, której temperatura wynosi około 12 stopni. Ogrzewa ona glikol, który parując podgrzewa wodę wykorzystywaną w instalacjach budynku. Woda w toaletach to deszczówka, którą udało się zebrać dzięki umieszczonym przed budynkiem wlotom do zbiorników. Pracę wszystkich systemów można na bieżąco obserwować i nią zarządzać, co doskonale uzupełni przekazywaną podczas wykładów teoretyczną wiedzę.
4 Laboratoria, 12 pracowni
Budynek nie tylko ułatwi i uprzyjemni życie studentom (dostali oni do dyspozycji przestronny klub), ale przyczyni się do rozwoju badań naukowych w obszarze energetyki odnawialnej, zarządzenia i sterowania rozproszonymi źródłami energii oraz umożliwi podjęcie współpracy z zagranicznymi ośrodkami badawczymi. Wyposażeni w nowoczesną aparaturę badawczą pracownicy Politechniki Świętokrzyskiej nie będą musieli się wstydzić swojego miejsca pracy, które z pewnością w przyszłości zaowocuje międzynarodowymi projektami badawczymi. Już dziś – o czym przypomniała Minister Kudrycka – Kielce są jednym z najlepszych ośrodków akademickich w zakresie pozyskiwania środków europejskich. Tego samego dnia, kiedy wmurowywano w ścianę Energis kamień węgielny, Politechnika otwierała Laboratorium Obrabiarek Sterowanych Numerycznie, które za ponad 6 milionów złotych powstało przy udziale Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego. Dzięki wsparciu Unii Europejskiej obie uczelnie zrealizowały i realizują projekty o wartości ponad 700 milionów złotych.