Co robią mokre psy po wyjściu z wody? Otrząsają się. Ta specyficzna technika suszenia jest charakterystyczna dla wielu futrzastych ssaków.
Postanowił się temu przyjrzeć bliżej zespół naukowców z Georgia Institute of Technology w Atlancie pod kierunkiem prof. Davida Hu. Dzięki kamerze do ultraszybkich zdjęć udało się im przeanalizować otrząsanie 33 zwierząt z 16 różnych gatunków. W filmowym obiektywie znalazły się m.in. psy, myszy, szczury, świnie, owce, a nawet kangury.
Ich ruchy przy otrząsaniu z wody tylko na pozór wyglądają nieskładnie i dość przypadkowo. Natura nie jest przecież zwolenniczką chaosu i marnowania energii. Naukowcy z Atlanty zademonstrowali, że zarówno mysz, pies czy niedźwiedź mają swoje patenty na otrząsanie i żaden z nich nie jest przypadkowy. Wręcz przeciwnie. Liczba wykonywanych przy tym ruchów jest ściśle powiązana z wielkością danego zwierzęcia oraz właściwościami samej wody, czyli jej napięciem powierzchniowym i gęstością. Wszystko, aby wysuszyć sierść przy jak najmniejszym wydatku energetycznym.
Jak wynika z szacunków prof. Hu, gdyby futrzane ssaki nie otrząsały się natychmiast, dzięki czemu w kilka sekund pozbywają się aż 70% wody, to zużywałyby na ogrzanie się aż o 20% więcej energii.
Badania terenowe i laboratoryjne pomogły ustalić uniwersalny wzór tego zachowania. Im lżejszy ssak, tym żwawiej musi się otrząsać, aby siła bezwładności jak z katapulty wyrzucała krople z włosów (to musi być siła aż od 10 do 70 razy większa niż siła ciążenia — na tyle duża, że zwierzę, otrząsając się, zamyka oczy, aby ich nie uszkodzić). Większe zwierzaki mogą otrząsać się znacznie wolniej. W ciągu jednej sekundy małe myszy potrząsają futrem aż 30 razy, biały szczur — 18 razy, świnia miniaturka — 8 razy, mały pies husky — 6 razy, duży labrador — 4 razy.
U wielu zwierząt w otrząsaniu się pomaga luźna skóra, która wywija się niczym końcówka bicza, zwiększając siłę działającą na krople wody. Dzięki niej niektóre zwierzęta są w stanie wytworzyć siłę odśrodkową przewyższającą siłę grawitacji aż 70-krotnie. Kiedy sponsorzy pytają prof. Hu, co praktycznego z jego badań wynika, naukowiec odpowiada, że mogą m.in. pomóc w opracowaniu lepszych suszarek dla ludzi.
