Przejdź do treści

Drapieżna mysz

Uni­kalna bio­lo­gia i od­por­ność na ból i jad skor­pio­nów jed­nego z ga­tunku my­szy, ży­ją­cego w Ame­ryce Pół­noc­nej, może po­móc na­ukow­com w opra­co­wa­niu sku­tecz­niej­szych środ­ków przeciwbólowych.

Trzeba przy­znać, że owa mysz, zwana Ony­cho­mys tor­ri­dus, jest tak nie­ty­powa (jak na mysz) i tak agre­sywna (na­wet jak na gry­zo­nia), że strach się bać. My­szy Ony­cho­mys tor­ri­dus za­miesz­kują su­che re­jony USA i Mek­syku. Są mię­so­żerne. Po­lują na każdą do­stępną zwie­rzynę, nie­kiedy na­wet znacz­nie więk­szą od sie­bie – świersz­cze, ta­ran­tule, a na­wet ja­do­wite skor­piony. Po­lo­wa­nie mają we krwi, na­wet my­szy uro­dzone w nie­woli uczą się tego błyskawicznie.

Jak się wy­daje agre­sji uczą się od oj­ców – młode my­szy wy­cho­wy­wane przez oboje ro­dzi­ców są bar­dziej agre­sywne niż po­tom­stwo sa­mot­nych ma­tek. Za­miast bu­do­wać wła­sne gniazda, Ony­cho­mys tor­ri­dus przej­mują norki in­nych gry­zoni, czę­sto prze­pę­dza­jąc lub za­gry­za­jąc miesz­kań­ców. Gdy bra­kuje po­karmu, za­bi­jają i zja­dają na­wet przed­sta­wi­cieli wła­snego gatunku.

Na­ukow­ców, bar­dziej niż ka­ni­ba­lizm, za­in­try­go­wała od­por­ność dra­pież­nej my­szy na jad miej­sco­wych skor­pio­nów, który u czło­wieka może po­wo­do­wać na­wet zgon (zwłasz­cza w przy­padku dzieci przed 10 ro­kiem ży­cia). Jad ten wy­wo­łuje skur­cze mię­śni i za­bu­rze­nia od­dy­cha­nia. Ale na Ony­cho­mys tor­ri­dus nie robi żad­nego wra­że­nia. Mysz sku­tecz­nie za­bija skor­piona, odła­mu­jąc mu ogon z ja­do­wi­tym kolcem,odgryzając głowę i zja­da­jąc resztę, igno­ru­jąc bo­le­sne uką­sze­nia. A po­tem od­rzuca w tył pysz­czek i wy­daje cha­rak­te­ry­styczny dźwięk, ni­czym wy­cie do księżyca.

Na­ukowcy po­sta­no­wili do­ciec, co jest przy­czyną tej od­por­no­ści. Ze­spół Ash­lee Rowe z Sam Ho­uston State Uni­ver­sity w Au­stin w Te­xa­sie po­rów­nał skutki wstrzyk­nię­cia nie­wiel­kiej ilo­ści jadu skor­piona w łapkę my­szy Ony­cho­mys tor­ri­dus oraz zwy­kłej my­szy do­mo­wej. Pu­stynna mysz znacz­nie kró­cej li­zała łapkę, co świad­czy o tym, że jad spra­wiał jej mniej­szy ból. Na­stęp­nie na­ukowcy po­brali po­je­dyn­cze ko­mórki ner­wowe zwią­zane z od­czu­wa­niem bólu z rdze­nia krę­go­wego my­szy i spraw­dzali, w jaki spo­sób jad wpływa na ich dzia­ła­nie. Jad skor­piona nor­mal­nie ak­ty­wuje w bło­nie ko­mór­ko­wej białko Nav1.7, czego sy­gna­łem jest pie­kący ból. U dra­pież­nej my­szy na­to­miast wy­stę­puje mu­ta­cja in­nego białka, Nav.1.8, która spra­wia, że sy­gnał bó­lowy nie do­ciera do mózgu.

Obec­nie trwają ba­da­nia nad me­cha­ni­zmem tej blo­kady. Być może uda się ją wy­ko­rzy­stać u cho­rych, cier­pią­cych z po­wodu bólu.

Powiązane materiały: