Przejdź do treści

Higgs, Higgs — hurra! :)

„My­ślę, że go mamy” — po­wie­dział w środę 4 lipca dy­rek­tor la­bo­ra­to­rium CERN na kon­fe­ren­cji w Ge­ne­wie, Rolf Heuer. Cho­dzi o Świę­tego Gra­ala fi­zyki — bo­zon Hig­gsa, „bo­ską cząstkę” po­szu­ki­waną przez na­ukow­ców od kil­ku­dzie­się­ciu lat.

To ostatni, bra­ku­jący ele­ment Mo­delu Stan­dar­do­wego, który opi­suje naj­mniej­sze skład­niki ma­te­rii. Ist­nie­nie bo­zonu prze­wi­działo w 1964 roku sze­ściu fi­zy­ków, w tym Bry­tyj­czyk Pe­ter Higgs, od któ­rego na­zwi­ska cząstka zy­skała na­zwę. Jej eks­pe­ry­men­talne po­szu­ki­wa­nia roz­po­częły się w la­tach 80. mi­nio­nego stu­le­cia w ak­ce­le­ra­to­rze Te­va­tron w la­bo­ra­to­rium Fer­mi­lab nie­da­leko Chi­cago. Pro­gram znacz­nie przy­spie­szył w 2010 roku, kiedy roz­po­częto zbie­ra­nie da­nych w naj­po­tęż­niej­szym ak­ce­le­ra­to­rze w hi­sto­rii, Wiel­kim Zder­za­czu Ha­dro­nów (LHC) w la­bo­ra­to­rium CERN w Genewie.

Nowa cząstka, za­ob­ser­wo­wana przez fi­zy­ków w CMS — jed­nym z czte­rech wiel­kich de­tek­to­rów, dzia­ła­ją­cych przy LHC ma masę 125,3 GeV (plus mi­nus 0,6). Jest więc 125,3 razy cięż­sza od pro­tonu. Ba­da­cze spo­dzie­wają się, na pod­sta­wie wcze­śniej­szych pre­cy­zyj­nych po­mia­rów, że wła­śnie taką masę ma cząstka Hig­gsa w Mo­delu Stan­dar­do­wym. Ob­ser­wa­cje te po­twier­dzają rów­nież wy­niki eks­pe­ry­men­tów z dru­giego de­tek­tora — ATLAS. 

Fi­zycy z CERN nie są pewni, czy od­kryta przez nich cząstka jest rze­czy­wi­ście tym, co teo­ria opi­suje jako bo­zon Hig­gsa w Mo­delu Stan­dar­do­wym, czy też cał­ko­wi­cie nową cząstką. Za­zna­czają jed­nak, że po­siada ona ce­chy, któ­rymi we­dług mo­delu po­wi­nien cha­rak­te­ry­zo­wać się bo­zon. To tylko wstępne wy­niki ba­dań, je­ste­śmy jed­nak ich pewni. Ina­czej by­śmy ich nie przed­sta­wiali — do­dał rzecz­nik jed­nego z dwóch ze­spo­łów ba­daw­czych Joe In­can­dela. — Od­kryta cząstka jest nie­zbęd­nym ele­men­tem teo­rii wy­ja­śnia­ją­cej ist­nie­nie i kształt Wszech­świata – dodał. 

To dla mnie naj­wspa­nial­szy dzień w ży­ciu — po­wie­dział obecny na kon­fe­ren­cji współ­au­tor teo­rii o ist­nie­niu bo­zonu prof. Pe­ter Higgs — poza tym miło jest być na kon­fe­ren­cji fi­zy­ków, na któ­rej aplauz przy­po­mina ten na me­czach piłkarskich. 

Osta­teczne po­twier­dze­nie, że zna­le­ziona cząstka to rze­czy­wi­ście bo­zon Hig­gsa po­winno na­stą­pić jesz­cze w tym roku.

Powiązane materiały: