To, jak postrzegamy granice naszego ciała, zależy od umysłu. Ale mózg może się czasem mylić, a wówczas dochodzi do zadziwiających zaburzeń. Może się okazać, że własna ręka może być twoim największym wrogiem, a nawet zagrażać twojemu życiu!
Tak traktują swoją górną kończynę osoby chore na syndrom AHS (Alien hand syndrome). Własna ręka, najczęściej prawa, jest dla nich zupełnie obca i, mimo że mają w niej czucie, zupełnie nie kontrolują tego co ona robi. Osoby z syndromem obcej ręki uważają ją jako własność innej osoby lub siły. Nie kontrolują ruchów wykonywanych przez tę właśnie rękę i nie potrafią przewidzieć jej czynności. Często zdarzają się komiczne sytuacje, np. gdy pacjent jedną ręką zapina guziki koszuli, a druga ręka, bez świadomości chorego, te guziki odpina. Kończyna, nad którą pacjent utracił kontrolę, może również głaskać, rzucać przedmiotami, bić, a nawet dusić siebie lub innych. Czasami cierpiący nawet nie zdaje sobie sprawy, co robi jego ręka, dopóki nie skupi na niej uwagi.
„To nie ja. To ręka” — powiedziała pewna pacjentka do prof. Dario Grossi z Seconda Universita degli Studi di Napoli, który był świadkiem spoliczkowania przez nią pielęgniarza robiącego jej zastrzyk dożylny. Chory często rozmawia z nieposłuszną kończyną, strofuje ją, a nawet cieleśnie karze. Syndrom obcej ręki nazywany jest także „ręką archaiczną” (ang. archaic hand) lub syndromem Dr. Strangelove. Tę ostatnią nazwę choroba zawdzięcza filmowi Stanleya Kubricka z 1964 roku i tytułowemu bohaterowi, który zmagał się z tą dolegliwością. Jego ręka, ubrana w czarną rękawiczkę, unosiła się czasami w hitlerowskim pozdrowieniu, albo dusiła swgo właściciela.
Także Stanisław Lem obdarzył jednego ze swych bohaterów, Ijona Tichego, dłonią kontrolowaną przez osobowość ukrytą w mózgu Tichego. Obca ręka bywa przedmiotem negatywnych uczuć, nawet nienawiści. Traktowana jest jako „nieposłuszna”, a nawet „opętana”. Osoby religijne najczęściej łączą „autonomię” ręki z działaniem Boga, aniołów lub diabła, podczas gdy osoby mniej wierzące – z kosmitami, duchami czy innymi zjawiskami paranormalnymi. Syndrom AHD występuje najczęściej po urazach zmieniających strukturę mózgu (uszkodzenia czaszki, guz mózgu, wylew, udar, operacje chirurgiczne). Dotychczas nie opracowano metody leczenia, która w pełni uwolniłaby pacjentów od tego syndromu, być może dlatego, że choroba występuje niezwykle rzadko. Nie stosuje się także żadnych środków farmakologicznych.
Jedynym rozwiązaniem, które proponują lekarze jest zajęcie „uwagi” niepokornej ręki. Można to osiągnąć przez regularne umieszczenie w niej różnych przedmiotów. W ten sposób obca ręka zawsze będzie miała zajęcie. Można także ćwiczyć jej umieszczanie na biodrach lub przeczesywanie włosów. Tak, by czynność utrwaliła się i była wykonywana niemalże automatycznie. Bardzo rzadko zdarza się, że kontrola pacjenta nad obcą ręką wraca samoistnie. Zespół obcej ręki pokazuje jak skomplikowanym mechanizmem jest ludzki układ nerwowy.
