Przejdź do treści

Kosmiczny silnik z Warszawy

Na­ukowcy z War­szawy zbu­do­wali sil­nik pla­zmowy, który ma być no­wym na­pę­dem dla ra­kiet ko­smicz­nych. Te­raz otwarto pierw­sze w Pol­sce i jedno z nie­licz­nych w Eu­ro­pie la­bo­ra­to­rium de­dy­ko­wa­nego pra­com ba­daw­czo-roz­wo­jo­wym nad na­pę­dami pla­zmo­wymi dla sa­te­li­tów, a także sond ko­smicz­nych wy­sy­ła­nych w bar­dziej od­le­głe ob­szary prze­strzeni.

La­bo­ra­to­rium po­wstao dla po­trzeb 3-let­niego pro­jektu L-µPPT (In­no­va­tive Li­quid Mi­cro Pul­sed Pla­sma Thru­ster). Na­ukowcz maj w nim mi­dyz in­n­zmi ko­mor próż­niową do sy­mu­la­cji wa­run­ków pa­nu­ją­cych w prze­strzeni ko­smicz­nej. Pierw­sze ba­da­nia w La­bo­ra­to­rium pla­zmo­wych sil­ni­ków sa­te­li­tar­nych po­le­gać będą na te­sto­wa­niu i roz­wi­ja­niu in­no­wa­cyj­nego na­pędu pla­zmo­wego dla na­no­sa­te­li­tów, za­pro­jek­to­wa­nego przez ze­spół z IFPiLM przy współ­udziale po­zo­sta­łych uczest­ni­ków eu­ro­pej­skiego kon­sor­cjum L-µPPT, któ­rego prace ko­or­dy­nuje hisz­pań­ska firma — wy­ja­śniają na­ukowcy z War­szawy.

Na­pędy pla­zmowe, nad któ­rymi pra­cuje ze­spół ze sto­licy, mają być al­ter­na­tywą dla tra­dy­cyj­nych sil­ni­ków. Prze­ma­wiają za nimi bar­dzo wy­dajne wy­ko­rzy­sta­nie pa­liwa i brak za­gro­żeń che­micz­nych. Do­sko­nale na­dają się dla na­no­sa­te­li­tów. To wła­śnie udo­wod­nić mają wy­niki pro­jektu L-µPPT.

Oprócz wielu plu­sów na­pędy pla­zmowe mają rów­nież mi­nusy. Jed­nym z nich jest to, że ga­zem ro­bo­czym jest w nich trudno do­stępny i drogi kse­non. Ko­rzy­sta­jąc z do­świad­czeń z ak­ce­le­ra­to­rami cią­głych stru­mieni pla­zmy, ze­spół na­ukow­ców i in­ży­nie­rów z In­sty­tutu Fi­zyki Pla­zmy i La­se­ro­wej Mi­kro­syn­tezy w War­sza­wie zbu­do­wał sil­nik typu Halla zop­ty­ma­li­zo­wany do pracy ze znacz­nie tań­szym ga­zem szla­chet­nym: kryp­to­nem.

Ra­kie­towe sil­niki che­miczne są nie­za­stą­pione na przy­kład przy wy­no­sze­niu ła­dun­ków w ko­smos. Mają wielką siłę ciągu, lecz wy­ko­rzy­stują wy­łącz­nie ener­gię zgro­ma­dzoną w pa­li­wie i dzia­łają za­le­d­wie kil­ka­dzie­siąt se­kund. W prze­strzeni ko­smicz­nej, gdzie opory ru­chu są za­nie­dby­wal­nie małe, uży­teczne stają się inne sil­niki, o znacz­nie mniej­szym ciągu, za to dzia­ła­jące dłu­żej – mie­sią­cami lub na­wet la­tami.

Ge­ne­ra­tory stru­mieni pla­zmy są jed­nym z kie­run­ków ba­daw­czych od lat roz­wi­ja­nych w In­sty­tu­cie Fi­zyki Pla­zmy i La­se­ro­wej Mi­kro­syn­tezy. Ko­rzy­sta­jąc ze zgro­ma­dzo­nych do­świad­czeń, w maju 2008 roku nasz ze­spół przy­stą­pił do bu­dowy sil­nika pla­zmo­wego typu Halla z kryp­to­nem jako ga­zem ro­bo­czym — mówi od­po­wie­dzialny za pro­jekt dr Ja­cek Ku­rzyna z IFPiLM.

Powiązane materiały: